1. Praktijk
“Wat ik vaak zie is dat er voor veiligheid bij grotere bedrijven specifieke personen worden aangesteld en dat daarvoor kennis in huis wordt gehaald”, zegt Van de Laar. Bij het midden- en kleinbedrijf hapert er nog wel eens wat. Een VCA-audit doen ze elk jaar omdat dat ‘moet’, maar een RI&E en een actueel plan van aanpak is er vaak niet. Woldring: “Kennelijk moet het eerst een keer fout gaan, voordat er actie ondernomen wordt. Als daar een boete uit volgt, dan is dat schadelijk. Maar wat denk je van social media?” Van de Laar geeft een dodelijk ongeval op de snelweg als voorbeeld. “De berichten op social media gaan sneller dan de melding bij de arbo-coördinator. En juist die coördinatie is heel belangrijk, terwijl je de zichtbaarheid van een foto op social media niet mag onderschatten.” Woldring: “dan speelt crisismanagement een grote rol en kunnen schuldgevoel en verwijten achteraf een rol gaan spelen.”
2. Angst
“Voordat je het weet ben je dan out of business”, zegt Van de laar. “Wat je ziet is dat verzekeraars steeds strakkere regels hanteren. Voor de inspectie SZW zijn de meeste ondernemers niet bang, dat geldt eerder voor de juridische gevolgen. Daarbij is de inspecteur meestal meegaand; hij wil eerst om de tafel gaan zitten.”
3. Ketenbenadering
“Onwil? Daarvan is zelden sprake”, stelt Woldring. “Het hangt ook af van de communicatie. Wanneer je mee wilt werken en je best doet, dan komt dat al anders over. Het draait ook om ketenbenadering, door overal dezelfde criteria te hanteren. Ik zie dat het vakgebied is veranderd. Van de laar vult aan dat bij aanbestedingen ook aannemers op duurzaamheid worden geselecteerd. “En ook onderaannemers moeten hieraan meedoen.”
4. Gevaren
Woldring stelt aan studenten wel eens de vraag: ‘Wie van jullie heeft bij de start een rondleiding gehad, kent de vluchtwegen, de blusvoorzieningen en de verzamelplaatsen?’ “Ik word dan aangekeken alsof ze water zien branden. Er wordt ze verteld dat dit ‘morgen wel komt’.” Van de Laar vult aan: “een initiatief als bouwspraak, waarbij bijvoorbeeld met gebarentaal en pictogrammen wordt gewerkt, leeft helaas niet in de praktijk. Terwijl al die verschillende nationaliteiten op de bouwplaats wel een uitdaging vormen voor bedrijven.” ”Een slechte ontwikkeling is dat de jaarlijkse twee verplichte cursusdagen voor werknemers zijn afgeschaft. Bouwbedrijven moeten dit nu zelf regelen, maar slaan dit vaak over.”
Hoeveel prioriteit heeft veiligheid in de bouw?
De bouwsector staat in de top-3 van meest onveilige sectoren. De specifieke regelgeving en inventarisaties voor een bouwplaats staan vaak op papier, maar daar blijft het veelal bij. En door factoren als het toenemend aantal arbeidsimmigranten, veranderende wetgeving en het uitstromen van specifieke kennis over veiligheid, wordt het onderwerp als speerpunt in de bouw er niet makkelijker op.
5. Preventie-valkuilen
Bij preventie moet je nadenken en controleren wat je al in huis hebt, zegt Van de laar. “Kijk hoe actueel je RI&E en je plan van aanpak zijn. Mijn advies is dan om eventuele actiepunten niet via de mail te versturen, maar in het plan van aanpak te borgen. Dan heb je alles op één plek: je plan-do-check-act bij elkaar. Daarmee ben je actueel als er iets gebeurt.”
6. Mondigheid
“Vooral door social media neemt de mondigheid toe”, zegt Woldring stellig. “Je ziet de macht verschuiven van vakbond naar werknemer.” Van de Laar nuanceert: ”Wanneer het personeelshandboek is besproken, wordt van een mbo’er verlangd dat hij dit leest en een handtekening zet. Maar daar wordt vervolgens nooit meer iets mee gedaan, ook omdat werknemers te weinig eisen stellen.”
7. Adviezen
Om de administratieve organisatie beter aan te laten sluiten bij de praktijk, zijn verschillende initiatieven ontwikkeld. Maar beiden geloven meer in kennisdelen. Van de Laar zegt: “Bedrijven die vca-gecertificeerd zijn zou je uit kunnen nodigen. Bespreek een paar thema’s en regel een gastspreker. Dat levert positieve en dankbare deelnemers op.” Kleinere bedrijven hebben vaak hun veiligheid op papier op orde, maar dit wordt niet besproken in de keet.
“Goede communicatie is bij veiligheid essentieel”
8. Communicatie
“Goede communicatie is bij veiligheid essentieel”, zegt Van de Laar. Hij geeft als tip dat je beter een afgeschermd platform kunt gebruiken dan bijvoorbeeld een Whatsapp-groep. “Dan staat een video van een calamiteit niet zo snel op social media.”
9. Ontwikkelingen
Gevraagd naar de ontwikkelingen bij veiligheid zegt Van de Laar: “Was ik zo’n 25 jaar geleden missionaris, nu is mijn toegevoegde waarde meer om kennis te delen en om ervoor te zorgen dat het verzuim zo laag mogelijk gehouden wordt. Dat betekent namelijk ook minder faalkosten. Want de intrinsieke waarde van veiligheid? Dat is geld. De katalysatoren hiervan zijn verzuim en ziekte. Bij bouwprojecten is de opdrachtgever verantwoordelijk en dat besef begint langzaam te komen.” Woldring sluit af met de opmerking dat je naast bouwen tegelijkertijd moet zorgen voor continuïteit en kwaliteit.
