SUPERLOCAL toont kansen van circulair bouwen 

Voor een toevallige passant is de flat aan de Voorterstraat in Kerkrade misschien niets bijzonders, maar schijn bedriegt. Het gebouw, SUPERLOCAL gedoopt, combineert duurzame renovatie en nieuwbouw en is het resultaat van een bijzondere samenwerking. Een project waarbij het maximale wordt gehaald uit circulair slopen en bouwen én duurzaam renoveren.

De eindevaluatie van het totale project volgt als later dit jaar ook de inrichting van de openbare ruimte volledig is afgerond, maar Leon Piels, projectleider van Bouwbedrijven Jongen neemt hier alvast tevreden een voorschot op. “Een bestaand gebouw op deze schaal duurzaam renoveren is uniek. Vooral omdat je vooraf niet weet wat je gaat tegenkomen. Je komt altijd obstakels en uitdagingen tegen, die om aanpassing vragen. Maar die maken zo’n project ook wel weer leuk.”

Hergebruik van bouwmateriaal als leidraad

De eerste plannen om in de wijk Bleijerheide op grote schaal circulair bouwen een kans te geven, ontstaan bijna tien jaar geleden. Woningcorporatie HEEMwonen wil 300 gedateerde appartementen, ondergebracht in drie hoogbouwflats, duurzaam transformeren. Een vierde flat was toen al gesloopt, maar daar had de corporatie achteraf spijt van.  

Hergebruik van alle materialen die vrijkomen bij de sloop, wordt het uitgangspunt bij de aanpak van de drie flats en het omliggende gebied. Aangezien de bouwdelen en –producten niet aan- of afgevoerd hoeven te worden, krijgt het hele project de naam SUPERLOCAL. Een naam die ook verwijst naar de inzet van lokale en regionale uitvoerende partijen. Verder is het project een studieobject voor studenten van diverse opleidingscentra uit de omgeving. 

Circulaire proefwoningen uit gesloopte flats

Anno 2022 behelst het terrein van SUPERLOCAL nog één flatgebouw met daarin 114 sociale huurappartementen en een ‘sociale plint’, vijftien grondgebonden woningen waarin materialen en bouwdelen uit de gesloopte flats gebruikt zijn, drie circulaire proefwoningen en het Expogebouw. “Dat Expogebouw stond er als eerste. Daarvoor werd een compleet appartement in delen uit de oude flat gezaagd en gehesen en die delen zijn op het terrein weer aan elkaar gekoppeld”, zegt Piels. 

Het experiment met het Expogebouw dient als basis voor drie circulaire proefwoningen. Woningen die voor minimaal 90 procent bestaan uit materialen afkomstig uit de gesloopte flats. “Ons streven was om de casco’s, vloeren en wanden zoveel mogelijk als geheel opnieuw te gebruiken.” 

Circulair hang- en sluitwerk van DESTIL

Vooral in de beginfase van SUPERLOCAL was DESTIL als bouwmaterialengroothandel nauw betrokken bij het project. Op het moment dat er niet voorzien kon worden in grondstoffen die het project opleverde, zocht Bouwbedrijven Jongen samen met leveranciers naar circulaire en duurzame alternatieven. DESTIL leverde circulair hang- en sluitwerk, afkomstig uit andere projecten waar het hang- en sluitwerk werd vervangen.

Door als een actieve partner mee te denken, werd niet alleen in circulaire hang- en sluitwerk voorzien, ook over zaken als isolatie en circulaire alternatieven voor PUR en kitten werd actief meegedacht en geadviseerd. Dergelijke materialen zijn niet opnieuw te gebruiken, maar er zijn wel goede alternatieven.

Recyclebeton op locatie hergebruikt 

Uiteindelijk zijn van twee van de drie bestaande flats helemaal gesloopt en de derde voor de helft. “De tijdens die sloop geoogste bouwdelen en materialen zijn zoveel mogelijk duurzaam hergebruikt. Zo werd staal dat niet in het project gebruikt kon worden, naar een staalleverancier vervoerd, die het als grondstof voor nieuw staal kon gebruiken.” 

Van het vele beton dat uit de gebouwen kwam en niet 1-op-1 als vloer- of plafondplaat of wand hergebruikt kon worden, werd op de locatie recyclebeton gemaakt. Daarvan zijn onder meer nieuwe wegen in de wijk gemaakt en stenen die in de circulaire proefwoningen zijn gebruikt. “Ook is het recyclebeton toegepast in de zogeheten sociale plint die aan de flat is gebouwd. Daarin zitten een buurtcentrum en de centrale ruimtes. Een belangrijke sociale plek in de wijk.” 

“Je weet vooraf al dat het meer geld kost, maar als je ervaring wilt opdoen met circulair en duurzaam bouwen en renoveren, moet je een project als dit omarmen.”

Duurzame renovatie van bestaande flat 

Het enige flatgebouw dat nu nog in het projectgebied staat, bestaat uit twee delen. Piels: “We hebben een deel van de voormalige flat laten staan en duurzaam gerenoveerd. Daarin zijn nu 50 appartementen ondergebracht. Daaraan hebben we nieuwbouw gekoppeld, waarin 64 appartementen zijn gerealiseerd.” Vooral de renovatie van de bestaande flat heeft volgens de projectleider waardevolle informatie opgeleverd, die toegepast kan worden in toekomstige soortgelijke circulaire en duurzame transformaties. 

De appartementen die zijn gerenoveerd, zijn eerst volledig gestript. Piels: “Uiteindelijk bleef alleen het casco van de appartementen overeind. Vervolgens zijn de casco’s digitaal ingemeten en uitgebreid getoetst aan het geldende Bouwbesluit zodat we zeker wisten dat de basis van waaruit we de flat renoveerden aan alle eisen voldeed.” 

Bestaand casco beperkt mogelijkheden

Hoewel die bouwkundige kwaliteit geen grote problemen geeft , blijkt het bouwen binnen de bestaande casco’s wel uitdagend. “Waar je bij nieuwbouw uitgaat van een vaste maatvoering, waren we hier gebonden aan de beperkingen die de bestaande situatie met zich meebracht. Zo hadden we te maken met maatverschillen aan de gevel en in appartementen. Dat vroeg soms om creatieve oplossingen aan de gevels of op de galerijen.” 

Dankzij die verschillen moest voor de renovatie meer maatwerk toegepast worden. “Dat maakt een project duurder dan nieuwbouw waarbij je uitgaat van gelijke maatvoeringen. Maar dat zijn ook de consequenties van zo’n duurzaam initiatief. Je weet vooraf al dat het meer geld kost, maar als je ervaring wilt opdoen met circulair en duurzaam bouwen en renoveren, moet je een project als dit omarmen.” 

Partners in SUPERLOCAL

Binnen het project SUPERLOCAL werken de volgende organisaties samen: HEEMwonen, gemeente Kerkrade, IBA Parkstad, Stadsregio Parkstad Limburg, Jongen (Koninklijke VolkerWessels), Dusseldorp Infra Sloop- en Milieutechniek B.V., Waterleiding Maatschappij Limburg (WML), Waterschapsbedrijf Limburg (WBL), gemeente Brunssum, gemeente Landgraaf, branchevereniging VERAS en Zuyd Hogeschool (sloopbedrijven)

Info: www.superlocal.eu

Dit project is gerealiseerd in samenwerking met:

Deel dit artikel

Meer Project

DESTIL en Van Wijnen beginnen bouwblog

Je kunt tegenwoordig de tv niet aanzetten of er is ergens wel een real life-programma te zien van een of andere beroepsgroep. Naadloos leggen camera’s de werkzaamheden van luchthavenpersoneel, mijnwerkers, slopers of medewerkers van een pandjeshuis vast. En vanaf vandaag is er ook de mogelijkheid een groot bouwproject in ’s-Hertogenbosch te volgen. Leverancier DESTIL en bouwbedrijf Van Wijnen Rosmalen hebben bij Campus300 de handen ineen geslagen en gunnen geïnteresseerden een kijkje achter de bouwschermen. In een speciale blog op de website van DESTIL zullen de belangrijkste ontwikkelingen rond dit megaproject worden gedeeld.

LEES MEER >

Een rijksmonument in een nieuw jasje

Wat doe je met een 123 jaar oude kerk waar sinds 1985 geen mis meer is gehouden? Slopen kan niet, want het gebouw is een rijksmonument. En doordat de ontkerkelijking ook in Breda doorzet, is de oorspronkelijke functie ook geen optie. Voor veel gemeenten een herkenbaar hoofdpijndossier, maar gevallen als de Heilig Hartkerk in Breda zijn precies de specialiteit van De Bonth van Hulten. Onder de projectnaam Hemels Wonen heeft de aannemer in de oude kerk 20 gloednieuwe woningen ontwikkeld en gebouwd. Een monsterklus die gigantisch veel kennis, vernuft en vakmanschap heeft geëist.

LEES MEER >

Biobased schrikhekken in gemeente Arnhem

De gemeente Arnhem heeft op verscheidene plaatsen nieuwe schrikhekken laten plaatsen. “Nou en?”, zul je misschien denken. Maar het gaat hier wel om heel bijzondere hekken. De schrikhekplanken afkomstig van BTN Traffic uit het Betuwse Elst zijn namelijk gemaakt van een mix van bermgras en plastic afval. Met deze volledig circulaire schrikhekken probeert de hoofdstad van Gelderland haar duurzame imago nog verder op te krikken.

LEES MEER >

Toegangscontrole op maat bij Leeuwerik

De hoofdvestiging van Leeuwerik Plaat, importeur en groothandel van plaatmateriaal, aan de Achtseweg Noord in Eindhoven werd onlangs voorzien van nieuwe toegangscontrole. Een opdracht waarin de specialisten van Wiek de Laat hun kennis en ervaring op het gebied van toegangscontrole, deurautomatisering en bouwkundige aanpassingen konden combineren. “Erg prettig, want hierdoor hebben wij met één partner te maken die het hele project oppakt”, zegt John de Laat, die naast naamgenoot van de toegangstechniekspecialist ook operationeel directeur van Leeuwerik Plaat is.

LEES MEER >

Van Wijnen trots op eigen afdekvlies

In opdracht van DESTIL heeft Primaverde, specialist in afdekmaterialen, bijzondere afdekvliezen ontwikkeld waar de bedrijfsnaam van de klant op prijkt. De zuidelijke takken van bouwgigant Van Wijnen hebben de eerste rollen inmiddels ontvangen. En die vallen in de smaak. Vanwege de kwaliteit, maar ook omdat Van Wijnen op de bouwplaats net weer wat zichtbaarder is.

LEES MEER >

Verspilling bestrijden met eigen webshop

Het bestellen van werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) is nog wel eens een ondergeschoven kindje op de bouwplaats. Treurige voorbeelden genoeg; van ongemakkelijke passessies in de keet tot haastig en verkeerd doorgegeven maten. Hoe anders is dat bij het Eindhovense bouwbedrijf Hurks, waar het personeel 24/7 zelf kan bestellen via een speciaal voor hen ontworpen webshop. Het gevolg: minder verspilling, minder foute bestellingen en minder ergernis. De ontzorging is compleet en dat bevalt uitstekend.

LEES MEER >

Om deze website goed te laten werken plaatsen we functionele cookies. We plaatsen analytische cookies om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor bezoekers. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens.
Meer uitleg