Naast de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is die verplichting de tweede ingrijpende wetswijziging waarmee partijen in de Nederlandse bouwsector geconfronteerd worden. Wetgeving die de nodige uitdagingen met zich meebrengt. Particuliere woningbezitters zijn namelijk zelf verantwoordelijk voor het (laten) installeren van de rookmelders en zijn zich vaak onvoldoende bewust van nut en noodzaak van de rookmelders. En grote vastgoedeigenaren moeten hun woningportefeuille tijdig voorzien hebben van rookmelders.
Jaarlijks ruim 30 dodelijke slachtoffers
Het voorstel voor de aanscherping van het Bouwbesluit werd in 2020 door toenmalig minister Knops ingediend om het aantal dodelijke slachtoffers van woningbranden terug te dringen. Uit cijfers van de overheid blijkt dat tussen 2008 en 2020 jaarlijks gemiddeld 31 mensen om het leven kwamen door woningbranden. Door alle woningen in ons land op iedere woonetage van minimaal een rookmelder te voorzien, kan dat aantal tot achttien dodelijke slachtoffers worden teruggedrongen, zo stelde TNO in een risicoanalyse.
Geen reuk tijdens slaap
Het grootste gevaar bij woningbrand is de rook die ontstaat. ‘Rook bevat veel giftige gassen waardoor je al binnen enkele minuten in een diepe bewusteloosheid kunt belanden. Hoe sneller je een brand ontdekt, des te meer tijd en kans heb je om je huis veilig te verlaten’, zo waarschuwt Brandweer Nederland op haar website. ‘Als je slaapt, ruik je niets, je neus werkt niet. Alleen je gehoor werkt nog. Je wordt van de rooklucht dus niet wakker.’
Doordat veel meubels in huis tegenwoordig steeds meer kunststoffen bevatten, die bij brand voor veel en zeer giftige rook zorgen, is een snelle alarmering dus essentieel.
Montage op de juiste plaats
Hoewel in ongeveer 70 procent van alle huishoudens al enkele jaren een rookmelder aanwezig is, betekent dit niet dat de bewoners van die woningen daarmee ook voldoende beschermd zijn. Uit eerder onderzoek van de overheid bleek dat slechts 45 procent van die rookmelders werkte en 35 procent werkte én op de juiste plek zat.
Die plek is belangrijk omdat veel mensen een rookmelder in een hoek aan het plafond hangen. Doordat de rook – net als lucht – circuleert, zal de rook niet snel in de hoeken komen. Daarom moeten rookmelders minimaal 50 centimeter van de muur en uit de hoeken worden geplaatst.
Uiterste houdbaarheidsdatum
Veel woningeigenaren wanen zich veilig na het kopen en monteren van een of meerdere rookmelders. Waar ze vaak geen rekening mee houden is de uiterste houdbaarheidsdatum die de melders hebben. Die bedraagt vaak maximaal tien jaar. Daardoor worden steeds meer rookmelders voorzien van accu’s die tien jaar meegaan zodat bewoners er geen omkijken meer naar hebben. Wel moeten de rookmelders na tien jaar vervangen worden.
Cijfers
Fatale woningbranden in 2020
Aantal fatale woningbranden 31
Aantal doden 32
Rookmelders niet aanwezig 61%
Rookmelders functionerend aanwezig 19%
(Bron: Jaaroverzicht fatale woningbranden 2020, Instituut Fysieke Veiligheid)
Fatale woningbranden in 2019
Aantal fatale woningbranden 21
Aantal doden 22
Rookmelders niet aanwezig/onbekend 58%
Rookmelders functionerend aanwezig 24%
(Bron: Jaaroverzicht fatale woningbranden 2019, Instituut Fysieke Veiligheid)