De Corona-uitbraak begin 2020 in China en de snelle verspreiding ervan, zetten in maart van dat jaar een rem op de handel en productie. Angst voor wat er komen gaat en de verwachting dat de vraag drastisch instort, dwingen veel fabrikanten tot een gedeeltelijke of zelfs complete productiestop. Als twee maanden later blijkt dat de vraag juist stijgt omdat de bouw en verbouw gewoon doorgaan, is het kwaad al geschied.
''Eerlijk en transparant communiceren en het niet uit de weg gaan van soms moeilijke gesprekken wordt gewaardeerd door klanten.'' Arjan Glas, directeur Van Hoecke Nederland
Oplopende levertijden
“Blum besloot in die periode de productie deels stil te leggen om te voorkomen dat de magazijnen op de verschillende vestigingen overal ter wereld overvol zouden raken. Echter toen dat minimumniveau bereikt was, steeg de vraag ineens explosief. Daar was niet tegenaan te produceren. Dat had direct grote gevolgen voor de levertijden”, zegt Arjan Glas, directeur van Van Hoecke Nederland. Van Hoecke, met de hoofdvestiging in België, is agent/importeur van Blum meubelbeslag voor de Benelux. Voor sommige systemen betekent het nog steeds dat alles wat nu geproduceerd wordt, al verkocht is.
Vergelijkbaar is de situatie bij Hoenderdaal Fasteners. “Iedere container die nu binnenkomt is zeven tot negen maanden geleden al besteld en hier binnen een dag leeg. Verdeeld over alle backorders die uitstaan. Heel anders dan de gemiddelde voorraad van vier tot vijf maanden waarmee we voor Corona werkten”, zegt algemeen directeur Bart Veldhuizen.
Lockdowns zetten productie stil
Voornaamste reden voor het oplopen van die levertijd is volgens Veldhuizen het terug- of stilvallen van de productiecapaciteit door de diverse lockdowns in Azië. Tegenover een onverminderde of zelfs gestegen vraag. “Vietnam zat vorig jaar van september tot en met november volledig op slot met een harde lockdown. Dat betekent niet alleen een gat van drie maanden in de levering, je weet ook niet hoe snel de productie weer op peil is als de fabrieken weer opstarten. Dat zorgt voor meer vertraging en onzekerheid.”
Cilindersloten-fabrikant DOM Nederland is voor de verwerking van messing deels afhankelijk van China. “We kregen iedere maand een container met voorraad, maar ineens ontvingen we een mail met de mededeling dat de container wegens quarantaine drie weken later kwam. En die leveringen werden steeds onregelmatiger waardoor het vooral eind 2020 en begin 2021 soms schrapen was om klanten toch nog te bedienen”, zegt Sylvain Gfeller, general manager van DOM Nederland.
“Een goede forecast is een basis voor beschikbare assortimenten in de handel en een stabiel prijsbeleid.”
Mehmet Kayan, Bolton Adhesives
Voordeel van eigen voorraad
Hoewel powertoolsfabrikant Makita de afgelopen periode ook problemen met de uitlevering had, bleef de schade volgens key accountmanager Andries van der Linde beperkt. “Wij nemen binnen Makita Europa een unieke positie in omdat we altijd een grote voorraad in onze magazijnen aanhouden. Bovendien hebben veel van onze klanten ook goede voorraadposities dus met de machines in ons magazijn en dat van klanten zijn we deze tijd goed doorgekomen.”
Dat gold echter niet voor de accu’s, die Makita ook veel los verkoopt. “Omdat we die ook amper aangeleverd kregen, konden we die enige tijd niet als los product aanbieden. We hebben in het magazijn nog wel accu’s uit gereedschapskoffers gehaald om brandjes te blussen, maar dat konden we niet onbeperkt doen.”
Het uitgebreide verhaal over de uitdagingen van Makita lees je hier:

Tekort aan grondstoffen
De sterk verhoogde marktvraag naar Bolton Adhesives’ A-merk Griffon zorgde er, in combinatie met beperktere beschikbaarheid en aanvoer van grondstoffen, voor dat de productie die vraag niet 100 procent kon volgen. “De beschikbaarheid in sommige categorieën was echt uitdagend”, zegt Mehmet Kayan, key accountmanager van lijmen- en kittenproduct Bolton Adhesives. “In de vele overleggen met de supply chainafdeling bespraken we continu de planning en beschikbaarheid en met die informatie gingen we steeds naar onze klanten. Eerlijk en duidelijk aangeven wat we wel en niet konden leveren, uiteraard voor zover dit mogelijk was.”
Berdal, producent van kunststof- en rubberproducten, kreeg in 2020 eveneens te maken met een gebrek aan voldoende PE-granulaat. “Dat gebruiken wij voor de productie van onze emmers en kuipen. Daarvoor hebben we drie vaste leveranciers en zij schaalden af vanwege de onzekerheid over de gevolgen van de pandemie. Terwijl de marktvraag gewoon op peil bleef”, zegt Eugène van den Broek, directeur van Berdal.
Berdal overwon de schaarste van voor hen essentiële grondstoffen.
Hoe ze dat deden? Eugene van den Broek, Commercieel Directeur bij Berdal, legt het uit:
Delivery performance
Het noodgedwongen afschalen van productie en levering zorgde marktbreed voor een terugval in de leverprestaties. Uitleverpercentages liepen in sommige productgroepen fors terug. “Wij willen als het gaat om delivery performance altijd voor minimaal 96 procent gaan, maar vielen op sommige momenten ver terug”, zegt Griffons Kayan, die nuanceert dat die lage percentages tijdelijk veroorzaakt kunnen worden door ‘een relatief kleine groep producten binnen het totaalassortiment’.
Hoenderdaal Fasteners zag de uitlevergraad voor sommige artikelgroepen in bevestigingsmaterialen zakken tot onder de 80 procent. “Ons streven is 96 procent of hoger, maar dat hebben we de afgelopen twee jaar niet kunnen waarmaken”, aldus Veldhuizen. Volgens Van der Linde kon Makita de uitlevering continu boven de 90 procent houden. “Wij gaan voor minimaal 98 procent en zitten inmiddels weer goed in onze voorraad, maar we hebben tijdens de pandemie zeker niet kunnen uitleveren wat de markt vroeg.”

Transportuitdagingen
Behalve door productiebeperkingen liepen levertijden ook op door transportproblemen. Zo werd de logistiek voor DOM Nederland een probleem. “Containers stonden in verkeerde havens en door die chaos liepen voor ons de levertijden verder op”, aldus Gfeller.
Ook Hoenderdaal ondervond logistiek oponthoud. Veldhuizen: “Lockdowns in Chinese havens, lege containers op de verkeerde plek en vier containers op een vrachtschip dat vastlag in het Suezkanaal en tientallen in de file daarachter. Veel vertraging dus en daardoor gaat je leverprestatie hard achteruit.”
Forse prijsstijging
Logistieke problemen die vanaf 2021 ook nog eens gepaard gingen met enorme stijgingen van de containerprijzen. Gfeller: “Inmiddels betalen we bijna het negenvoudige om een container vanuit China naar Rotterdam te krijgen ten opzichte van voor de pandemie.” Soortgelijke stijgingen zien ook leveranciers als Makita en Hoenderdaal.
“Voor een 20ft container die eerst 1.500 dollar kostte, betaalden we uiteindelijk tot wel 10.000 dollar. Nu verschilt de prijs-impact per product enorm of je die container vol hebt liggen met ‘dure’ schroeven of met ‘goedkope’ draadeinden. Het is dus heel gedifferentieerd, maar gevolgen voor de prijzen heeft het binnen alle productcategorieën gehad”, schetst Veldhuizen.
Onvermijdelijk
Binnen alle marktsegmenten gold dat prijsstijgingen uiteindelijk onvermijdelijk waren. Grondstoffen, transport, energie, het werd allemaal fors duurder. Wilde Berdal in 2020 de meerkosten voor extra opslag voor grote voorraden en hogere inkoopkosten nog niet doorbereken aan de klanten, in 2021 gingen de prijzen van de gerecyclede producten met drie procent omhoog, nieuwe producten stegen met zes procent. Van den Broek: “We konden die extra kosten in 2020 zelf nog dragen, maar dat hield een jaar later op.”
Ook Bolton Adhesives was uiteindelijk gedwongen om de prijzen te verhogen. “We zagen de prijzen van vele grondstoffen significant stijgen tot zelfs recordhoogtes en zijn vanaf het vierde kwartaal genoodzaakt geweest om diverse prijsverhogingen ook daadwerkelijk door te voeren naar de markt.”
“We hebben vertrouwen in de toekomst”
Sylvain Gfeller, DOM Nederland
Hoogste in 25 jaar
Sommige producenten verhoogden de prijzen met een paar procent, andere moesten klanten met een stijging van acht of negen procent of nog hoger confronteren. Zo verhoogde DOM Nederland in februari van dit jaar de prijzen van een flink deel van het assortiment nog met ruim 8 procent, na twee eerdere stijgingen in 2021. “De laatste 25 jaar is de prijsverhoging niet zo hoog geweest”, zegt Gfeller, die verwacht dat toekomstige prijsstijgingen een meer regulier karakter hebben.
Ook Makita verhoogde sommige prijzen flink. “Niet door een vast percentage op het gehele assortiment te zetten, maar per categorie een prijsverhoging door te voeren. Op productniveau kijken wat reëel is. Volumeproducten, zoals grasmaaiers, waarvan er relatief weinig in een container gaan, hebben we daarom in sommige gevallen met tien tot vijftien procent moeten verhogen. Voor ons echt bizarre prijsstijgingen”, zegt Van der Linde.
Toekomst onduidelijk
Hoe de prijzen zich de komende maanden en jaren gaan ontwikkelen is voor iedereen onduidelijk. Zo heeft Van Hoecke geen zicht op komende prijsstijgingen. “Hoe de prijs zich gaat ontwikkelen weet ik niet, dat hangt af van veel factoren.” De twee verhogingen in 2021 binnen de Blum-assortimenten waren de eerste sinds 2017. “Net als vorig jaar ook toen gebaseerd op de gestegen grondstofprijzen”, zegt Glas.
Bolton Adhesives, verhoogde in het eerste kwartaal van dit jaar nogmaals diverse prijzen. Kayan: “We moesten wel. Onze kwaliteitsstandaarden zijn erg hoog en hier willen wij absoluut niet van afwijken.”
Van den Broek weet ook al dat de volgende prijsverhoging van Berdal eraan zit te komen. “We gingen ervan uit dat de kostenpatronen in het tweede kwartaal zich weer zouden herstellen, maar dat gebeurt niet. Dit jaar zijn we alleen aan energiekosten negen ton extra kwijt. Om een idee te geven, dat is 4,5 procent op iedere emmer. En voor pallets betalen we zo’n 120.000 euro extra. Dat maakt een extra prijsverhoging onontkoombaar.”
Beschikbaarheid blijft spannend
Hoewel sommige leveranciers de magazijnen inmiddels weer goed gevuld hebben, blijft de beschikbaarheid voorlopig nog wel even spannend voor iedereen. Grondstoftekorten en onzekerheden in het overzeese transport zorgen voor voorzichtigheid als het gaat om toekomstverwachtingen. “We hebben vertrouwen in de toekomst, al steek ik mijn hand er niet voor in het vuur, want we blijven nog wel even met Corona te maken hebben. En als er een nieuwe variant opduikt hebben we weer een nieuwe werkelijkheid”, aldus Gfeller.
Forecasting
De pandemie heeft alle producenten en leveranciers geleerd dat heldere communicatie en sturen op beschikbaarheid de sleutel is in het voorkomen van lege schappen. Corona als vliegwiel van goede forecasting. Kayan: “En een goede forecast is een basis voor beschikbare assortimenten in de handel en een stabiel prijsbeleid.”
Het uitgebreide verhaal over de uitdagingen van Bolton Adhesives lees je hier: