Op de Energiebeurs in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch struikel je bijkans over de moderne innovaties. De ene warmtepomp oogt nog futuristischer dan de ander. En sommige uitvindingen lijken rechtstreeks uit stripverhalen met Willie Wortel of Professor Barabas te komen. Of het nu gaat om stroomopwekking, isolatie of ventilatie of CO2-uitstoot, er staat heel wat te veranderen in de bouw. De wil is er, de innovatieve oplossingen ook. Al wordt er in sommige gevallen ook teruggegrepen op oude technieken zo blijkt in de speciale prefab hal. Hier verklaart woningcorporatie Trudo uit Eindhoven waarom zij een volledig nieuwe wijk uit hout en stro laten bouwen.
Gewoon doen
“Wij denken een beetje anders dan de meeste woningcorporaties”, stelt Projectmanager Slimmer Investeren Neeltje Voesenek namens Trudo. “Vaak zie je dat de interesse in nieuwe duurzame technieken er wel is, maar dat er vooral heel veel vragen zijn. Ons beleid is dat we het op kleine schaal gewoon willen proberen. En dus hebben we opdracht gegeven voor de bouw van woningen met prefab strogevels in de Rustenburgstraat. Net zoals we met de Matchbox op Strijp-S experimenteren met houtbouw. Het is voor ons de enige manier om echt snel duurzamer te gaan bouwen in Nederland.”
Strogevels
In de Rustenburgstraat gaan 44 woningen van vlak na de oorlog plaatsmaken voor 89 nieuwe sociale huurwoningen. Deze zijn opgetrokken uit kant-en-klare muren van hout en stro, ontwikkeld door Strotec BV en bouwbedrijf Gebroeders van Herpen. De prefab strogevels bestaan voor 10% uit hout en 89% uit stro en kunnen op verschillende manieren worden afgewerkt. “Vanwege de historie en ook om het dorpse karakter te behouden hebben we hier gekozen voor grondgebonden woningen”, verklaart Voesenek. “En biobased materialen pasten perfect bij het karakter van ecologie en biodiversiteit dat we deze wijk willen geven.”
Vragen
Ondanks de (negatieve) mythes over stro kost het Trudo weinig moeite gegadigden te vinden voor de nieuwe woningen. “Natuurlijk zijn er wel veel vragen”, vertelt Voesenek. “Dat gaat dan bijvoorbeeld over gevaar op ongedierte of brandveiligheid. Maar daar zijn deze huizen uitgebreid op getest en die tests hebben ze goed doorstaan. We merken dat als je in de beginperiode de tijd neemt om vragen van bewoners te beantwoorden, mensen op den duur juist veel zelf kunnen. We streven naar meer isoleren en minder installaties en wat dat betreft zijn de prefab strogevels een ideaal voorbeeld.”
Voordelen
Op het gebied van isolatie in zomer en winter kennen de ‘strohutten’ eigenlijk geen gelijke. Daarbij gaat de bouw met prefab strogevels ongeveer twee keer zo snel als vergelijkbare woningen van staal en steen. En als klap op de vuurpijl is er door de gebruikte materialen ook nog sprake van meer CO2-opslag dan -uitstoot. De subsidies die daardoor worden opgestreken, drukken ook nog eens de prijs van het geheel. In dat licht bezien was het eerste biggetje dat zijn hutje van stro bouwde zijn tijd misschien wel ver vooruit.
CO2-opslag in hout nog niet gewaardeerd in MPG
Begin deze maand werd duidelijk dat de CO2-opslag in houten constructies nog niet meetelt in de MPG-berekening. MPG staat voor MilieuPrestatie Gebouwen en geeft inzicht hoe duurzaam een gebouw is op materiaalniveau. De opslag en uitstoot van CO2 is daar een belangrijk onderdeel van. Zonder de juiste MPG mag er simpelweg niet gebouwd worden, laat staan dat een project in aanmerking komt voor subsidietrajecten.
Constructie- en bouwmaterialen van hout en andere biomassa hebben in een vorig leven in het bos of op het veld CO2 uit de atmosfeer gehaald. Bedrijven die actief zijn in de houtbouw hoopten daarom dat deze prestaties zouden worden meegerekend in de MPG-berekening. Dit zou uiteraard flinke voordelen opleveren voor de sector. Minister Hugo de Jonge van huisvesting wilde in deze zaak echter wachten op het oordeel van de Europese Commissie, dat begin 2024 wordt verwacht.
Nu mag de MPG van nieuwbouwwoningen niet boven de 0,8 uitkomen. Per 1 januari 2025 wordt deze eis nog eens scherper naar beneden bijgesteld naar 0,5. Deze strakkere norm zou uiteraard makkelijker te halen zijn wanneer de CO2-opslag uit hout hierin wordt meegerekend. Voorlopig rest de houtbouwers echter weinig anders dan afwachtend naar Brussel te kijken.
