Biobased bouwen als ecologische proeftuin

De acht biobased woningen die het Drentse dorp Exloo sinds kort rijk is, zijn meer dan alleen duurzame huizen gebouwd met ecologische materialen. “We laten hier zien dat je met de inzet van biobased materialen nu al kunt voldoen aan de milieuprestatie-eisen voor gebouwen die vanaf 2030 gaan gelden”, zegt Dennis Wendker, projectmanager van Bioframe, onderdeel van Bouwgroep Emmen.

Bioframe richt zich binnen de groep op de ontwikkeling van nieuwe bouwmaterialen uit natuurlijke en circulaire grondstoffen. Plaat- en isolatiemateriaal bijvoorbeeld. Wendker: “We zoeken naar manieren om bouwmaterialen met een negatieve CO2-impact te ontwikkelen. Producten die dus CO2 opslaan in plaats van uitstoten. Daarvoor hebben we partners gevonden die samen met ons kijken naar kansen van bijvoorbeeld stro en hennep als grondstof.”

Gehakseld stro in wanden en daken

In opdracht van woningcorporatie Woonservice zijn recent acht biobased woningen in Exloo opgeleverd. Gebouwd in houtskelet-constructie met ecologische bouwmaterialen, waaronder ook de wanden en het dak. “De platen die daarvoor gebruikt zijn, hebben we geïsoleerd met gehakseld stro dat we onder hoge druk in de eigen werkplaats kunnen inblazen. Zo ontstaat een stevige dampopen isolatielaag, die op zijn plek blijft en zorgt voor een aangenaam binnenklimaat”, verduidelijkt Wendker.

Om die platen zelf te kunnen vullen heeft Bioframe een installatie aangeschaft waarmee het stro fijn gehakseld en daarna ingeblazen wordt. “Een behoorlijke investering, maar de ervaringen met de eerste platen die we elders lieten vullen waren zo goed, dat we veel vertrouwen hebben in dit nieuwe isolatiemateriaal. De productie ervan hebben we nu in eigen hand.”

Andere aanpak tijdens de bouw

De schil van de woningen in Exloo is, net als de binnenwanden, geheel biologisch. Voor de binnenwanden zijn HSB-platen gevuld met houtwolisolatie toegepast. “Daarmee zijn ze veel minder milieubelastend dan OSB-platen. Door bovendien gebruikte dakpannen op de daken te leggen en voor het straatwerk straatklinkers te hergebruiken proberen we zo duurzaam, circulair en ecologisch mogelijk te bouwen”, zegt Jeromy Weening, als projectleider van Bouwgroep Emmen betrokken bij het project in Exloo.

De inzet van nieuwe biobased en gebruikte materialen zorgt tijdens de bouw van de eerste woning voor de nodige uitdagingen. Weening: “Je hebt deels te maken met andere materialen en die vergen ook een andere aanpak en verwerking. Vooral de bouw van de eerste woning was best uitdagend omdat veel producten die in de traditionele bouw worden toegepast niet in deze woningen zitten. PUR en folies bijvoorbeeld.”

Meedenkende huurders geselecteerd

De woningen in Exloo worden door Woonservice verhuurd als sociale huurwoningen. Bij de toewijzing van de woningen heeft de corporatie wel gezocht naar meedenkende huurders. In de woningen zijn de trap en de plint geschilderd, de rest niet. “Er zijn geen folies of producten met PUR toegepast en de wanden en het dak ademen. Daardoor ontstaat een ander type woning en dat trekt een groep huurders aan die graag in een biobased en natuurlijk huis wil wonen”, zegt Weening. Woonservice gaat het gedrag van de huurders wel in de gaten houden. “Ze maken de bewoners bewust van de gekozen bouwwijze en materialen. Zo zijn de gevels opgetrokken uit onbehandeld gedroogd inlands larikshout met kozijnen die van Platowood zijn gemaakt. Hoe die natuurlijke materialen zich de komende jaren gaan gedragen, is niet op voorhand te zeggen. Maar de eerste huurders zijn in ieder geval erg enthousiast met als grootste compliment dat een bewoner laatst zei dat het voelde alsof hij continu op vakantie was.”

Plantaardige restmaterialen

Hoewel de toepassing van gehakseld stro als isolatiemateriaal al in de praktijk wordt toegepast, werkt Bioframe aan tal van andere nieuwe biobased bouwproducten. In de kleine showroom van Bouwgroep Emmen staan enkele platen tegen de wand. Het zijn voorbeelden van platen die voornamelijk uit plantaardige restmaterialen bestaan.

“Samen met een partner die harsen produceert en levert zoeken we naar samenstellingen om van bijvoorbeeld zaagsel, hennep of maaisel van bermgrassen en hars nieuw plaatmateriaal te maken. En naar manieren om die platen met behulp van ecologische coatings bijvoorbeeld brandwerend of vochtafstotend te kunnen maken”, zegt Wendker.

“Ook als groothandel kunnen wij een rol spelen in de ontwikkeling van circulaire, duurzame of ecologische projecten en de handel in biobased en ecologische producten”.

Acceptatie gebruikte materialen groeit

De ontwikkeling van nieuwe ecologische bouwmaterialen wordt door de toeleverende groothandel met belangstelling gevolgd. “De inzet van gebruikte materialen en nieuw ontwikkelde ecologische bouwproducten leeft steeds meer. Wij merken bijvoorbeeld dat de acceptatie voor de toepassing van gebruikt hang- en sluitwerk groeit. Veel mensen beseffen zich dat nieuw niet altijd noodzakelijk is”, zegt Jarno Klaassen, hoofd verkoop bouw van groothandel KROON in Hoogezand, toeleverancier van Bouwgroep Emmen.

Samen met Bouwgroep Emmen was KROON ook betrokken bij de bouw van een circulair tinyhouse door studenten van ROC Hondsrug College in Emmen. “Ook als groothandel kunnen wij een rol spelen in de ontwikkeling van circulaire, duurzame of ecologische projecten en de handel in biobased en ecologische producten”, zegt Klaassen.

Circulaire alternatieven voor PUR

Binnen het project CO2-FIT van de Topsector Energie werkt Bioframe samen met zes partners aan de ontwikkeling van CO2-negatieve isolatie- en bouwmaterialen. Die nieuwe producten moeten dienen als alternatief voor bouwmaterialen met PUR en andere bestaande isolatiematerialen zoals minerale wol en EPS. De gebruikte grondstoffen in dit project zijn niet-fossiel en zoveel mogelijk biobased en afkomstig uit plantaardige reststromen. De geschatte bijdrage aan het terugdringen van de CO2-uitstoot in Nederland is groot omdat er jaarlijks miljoenen tonnen materiaal met een hoge CO2-footprint gebruikt worden voor de productie van isolerende bouwmaterialen. Voor PUR is het verschil met de materialen die in het project ontwikkeld worden, geschat op 5 kg CO2 per kg materiaal. Het drie jaar durende project wordt uitgevoerd met een MOOI-subsidie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Uiteindelijk moeten de ontwikkelde ecologische bouwproducten ook op de markt gebracht worden.

Dit project werd gerealiseerd door:

Deel dit artikel

Meer Project

DESTIL en Van Wijnen beginnen bouwblog

Je kunt tegenwoordig de tv niet aanzetten of er is ergens wel een real life-programma te zien van een of andere beroepsgroep. Naadloos leggen camera’s de werkzaamheden van luchthavenpersoneel, mijnwerkers, slopers of medewerkers van een pandjeshuis vast. En vanaf vandaag is er ook de mogelijkheid een groot bouwproject in ’s-Hertogenbosch te volgen. Leverancier DESTIL en bouwbedrijf Van Wijnen Rosmalen hebben bij Campus300 de handen ineen geslagen en gunnen geïnteresseerden een kijkje achter de bouwschermen. In een speciale blog op de website van DESTIL zullen de belangrijkste ontwikkelingen rond dit megaproject worden gedeeld.

LEES MEER >

Een rijksmonument in een nieuw jasje

Wat doe je met een 123 jaar oude kerk waar sinds 1985 geen mis meer is gehouden? Slopen kan niet, want het gebouw is een rijksmonument. En doordat de ontkerkelijking ook in Breda doorzet, is de oorspronkelijke functie ook geen optie. Voor veel gemeenten een herkenbaar hoofdpijndossier, maar gevallen als de Heilig Hartkerk in Breda zijn precies de specialiteit van De Bonth van Hulten. Onder de projectnaam Hemels Wonen heeft de aannemer in de oude kerk 20 gloednieuwe woningen ontwikkeld en gebouwd. Een monsterklus die gigantisch veel kennis, vernuft en vakmanschap heeft geëist.

LEES MEER >

Biobased schrikhekken in gemeente Arnhem

De gemeente Arnhem heeft op verscheidene plaatsen nieuwe schrikhekken laten plaatsen. “Nou en?”, zul je misschien denken. Maar het gaat hier wel om heel bijzondere hekken. De schrikhekplanken afkomstig van BTN Traffic uit het Betuwse Elst zijn namelijk gemaakt van een mix van bermgras en plastic afval. Met deze volledig circulaire schrikhekken probeert de hoofdstad van Gelderland haar duurzame imago nog verder op te krikken.

LEES MEER >

Vernieuwers leren bij van eigen bouwproject

In het woongebied Meerhoven ten westen van Eindhoven wordt momenteel een klein stukje paradijs gebouwd. Ingeklemd tussen de stad en het vliegveld Eindhoven moeten twee groene pareltjes ontstaan met daarop de ultieme duurzame woningen. De wijken Zuiver Bosrijk en Bosvallei zijn bijna volledig uit hout opgetrokken. Niet alleen is houtbouw een stuk minder belastend voor de natuur dan steen en staal, ook de bewoners moeten in de toekomst de vruchten plukken van de natuurlijke eigenschappen van hout.

LEES MEER >

Toegangscontrole op maat bij Leeuwerik

De hoofdvestiging van Leeuwerik Plaat, importeur en groothandel van plaatmateriaal, aan de Achtseweg Noord in Eindhoven werd onlangs voorzien van nieuwe toegangscontrole. Een opdracht waarin de specialisten van Wiek de Laat hun kennis en ervaring op het gebied van toegangscontrole, deurautomatisering en bouwkundige aanpassingen konden combineren. “Erg prettig, want hierdoor hebben wij met één partner te maken die het hele project oppakt”, zegt John de Laat, die naast naamgenoot van de toegangstechniekspecialist ook operationeel directeur van Leeuwerik Plaat is.

LEES MEER >

Van Wijnen trots op eigen afdekvlies

In opdracht van DESTIL heeft Primaverde, specialist in afdekmaterialen, bijzondere afdekvliezen ontwikkeld waar de bedrijfsnaam van de klant op prijkt. De zuidelijke takken van bouwgigant Van Wijnen hebben de eerste rollen inmiddels ontvangen. En die vallen in de smaak. Vanwege de kwaliteit, maar ook omdat Van Wijnen op de bouwplaats net weer wat zichtbaarder is.

LEES MEER >

Om deze website goed te laten werken plaatsen we functionele cookies. We plaatsen analytische cookies om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor bezoekers. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens.
Meer uitleg